З такой невялікай колькасцю насельніцтва можна было б падумаць, што Арктыка стане зонай, свабоднай ад пластыка, але новае даследаванне паказвае, што гэта не так ужо і далёка ад праўды. Даследчыкі, якія вывучаюць Паўночны Ледавіты акіян, знаходзяць пластыкавае смецце паўсюль. Паводле Таццяны Шлосберг з The New York Times, арктычныя воды падобныя на сметнік пластыка, які плавае разам з акіянічнымі плынямі.
Пластык быў выяўлены ў 2013 годзе міжнароднай групай даследчыкаў падчас пяцімесячнага кругасветнага падарожжа на борце даследчага судна «Тара». Па дарозе яны бралі пробы марской вады для кантролю забруджвання пластыкам. Нягледзячы на ​​тое, што канцэнтрацыя пластыка ў цэлым была нізкай, ён быў выяўлены ў адным канкрэтным раёне ў Грэнландыі і на поўначы Баранцава мора, дзе канцэнтрацыя была незвычайна высокай. Яны апублікавалі свае высновы ў часопісе «Science Advances».
Здаецца, што пластык рухаецца да полюсаў уздоўж тэрмахаліннага кругавароту — акіянічнага «канвеернага стужкі», які пераносіць ваду з ніжняй часткі Атлантычнага акіяна да полюсаў. «Грэнландыя і Баранцава мора — тупікі ў гэтым палярным трубаправодзе», — заявіў у прэс-рэлізе вядучы аўтар даследавання Андрэс Козар Кабаньяс, даследчык з Універсітэта Кадыса ў Іспаніі.
Даследчыкі падлічылі, што агульная колькасць пластыку ў рэгіёне складае сотні тон, што складае сотні тысяч дробных фрагментаў на квадратны кіламетр. Маштаб можа быць яшчэ большым, адзначаюць даследчыкі, бо пластык мог назапашвацца на марскім дне ў гэтым раёне.
Эрык ван Себіле, суаўтар даследавання, сказаў Рэйчал ван Себіле ў The Verge: «Хоць большая частка Арктыкі ў парадку, ёсць Булсай — гэтая гарачая зона з вельмі і вельмі моцна забруджанымі водамі».
Нягледзячы на ​​тое, што малаверагодна, што пластык будзе выкінуты непасрэдна ў Баранцава мора (ледзяны вадаём паміж Скандынавіяй і Расіяй), стан знойдзенага пластыку сведчыць аб тым, што ён ужо некаторы час знаходзіцца ў акіяне.
«Фрагменты пластыка, якія спачатку могуць быць памерам у цалі ці футы, становяцца далікатнымі пад уздзеяннем сонечнага святла, а затым распадаюцца на ўсё меншыя і меншыя часцінкі, у рэшце рэшт утвараючы гэты міліметровы кавалачак пластыка, які мы называем мікрапластыкам», — сказаў Карлас Дуартэ, суаўтар даследавання Крыс Муні з The Washington Post. «Гэты працэс займае ад некалькіх гадоў да дзесяцігоддзяў. Такім чынам, тып матэрыялу, які мы бачым, сведчыць аб тым, што ён трапіў у акіян некалькі дзесяцігоддзяў таму».
Паводле слоў Шлосберга, штогод у акіяны трапляе 8 мільёнаў тон пластыку, і сёння ў сусветных водах назапашваецца каля 110 мільёнаў тон пластыку. Хоць пластыкавыя адходы ў арктычных водах складаюць менш за адзін працэнт ад агульнай колькасці, Дуартэ сказаў Муні, што назапашванне пластыкавых адходаў у Арктыцы толькі пачалося. Дзесяцігоддзі пластыку з усходняй часткі ЗША і Еўропы ўсё яшчэ набіраюць абароты і ў рэшце рэшт апынуцца ў Арктыцы.
Даследчыкі выявілі некалькі субтрапічных кругаваротаў у сусветным акіяне, дзе мае тэндэнцыю назапашвацца мікрапластык. Цяпер выклікае занепакоенасць тое, што да гэтага спісу далучыцца Арктыка. «Гэты раён — тупік, акіянічныя плыні пакідаюць смецце на паверхні», — заявіла ў прэс-рэлізе суаўтар даследавання Марыя-Луіза Педроці. «Мы можам назіраць утварэнне яшчэ адной сметніцы на Зямлі, не цалкам разумеючы рызыкі для мясцовай флоры і фаўны».
Нягледзячы на ​​тое, што ў цяперашні час разглядаюцца некаторыя вельмі фантастычныя ідэі па ачыстцы акіянічнага смецця ад пластыка, у прыватнасці, праект Ocean Cleanup, даследчыкі ў прэс-рэлізе прыйшлі да высновы, што найлепшым рашэннем з'яўляецца спачатку больш інтэнсіўная праца па прадухіленні з'яўлення пластыка ў акіяне.
Джэйсан Дэйлі — пісьменнік з Мэдысана, штат Вісконсін, які спецыялізуецца на прыродазнаўстве, навуцы, падарожжах і навакольным асяроддзі. Яго працы публікаваліся ў Discover, Popular Science, Outside, Men's Journal і іншых часопісах.
© 2023 часопіс Smithsonian Заява аб прыватнасці Палітыка выкарыстання файлаў cookie Умовы карыстання Паведамленне аб рэкламе Ваша прыватнасць Налады файлаў cookie